Araştırmacılar, sperm veya yumurtaya ihtiyaç duymadan, kök hücreleri kullanarak yapay embriyo üretti ve bunları rahim dışında uzun süre büyütmeyi başardı. Üretilen embriyonun önceki benzer modellerden daha uzun süre dayanabilmesi için de yenilikçi bir biyoreaktör geliştirildi. Bu hafta hakemli bilimsel dergi Cell'de yayımlanan araştırma, biyologların gelişim mekanizmalarını daha derinlemesine araştırmalarına ve doğum kusurlarında neyin yanlış gittiğini daha iyi anlamalarına olanak tanıyacak. DAHA ÖNCE DE BENZER ÇALIŞMALAR YAPILDI Indepedent Türkçe'de yer alan habere göre Weizmann Bilim Enstitüsü'nden kök hücre biyoloğu ve ekibin lideri Jacob Hanna, bir sonraki adımda, insan kök hücreleriyle aynı deneyi tekrarlamayı umduklarını söyledi. Daha önce başka araştırma ekipleri de kök hücrelerden yapay embriyolar geliştirdikleri deneylere imza atmıştı. Ancak bunlar doğal sürecin sadece ilk aşamalarını taklit edebilmişti. 'ÇOK ETKİLEYİCİ BENZERLİKLERE SAHİP' Ancak kök hücreler uzmanlaşmaya başladığında organlar oluşturamadığı için bu deneyler sadece ilk aşamayla sınırlı kalmıştı. Yeni araştırmada ise embriyoların besinlerle dolu sıvı şişelerin içinde dönmesini sağlayan bir kuluçka makinesi geliştirildi. Kurulum, ekibin oksijen seviyeleri gibi önemli faktörleri hassas bir şekilde kontrol etmesini sağladı. Yapay embriyolar, gerçek olanlarla 'hücresel düzeyde çok etkileyici benzerliklere' sahipti. NORMAL EMBRİYO ÖZELLİKLERİNE SAHİP Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi'nden kök hücre biyoloğu Niels Geijsen, 'Doğru hücreler doğru zamanda ortaya çıkıyor' ifadelerini kullandı. Deneyin 8. gününde bu yapılar, 8,5 günlük doğal embriyolara çok benziyordu. Atan bir kalbe, belirgin baş ve kuyruk uçlarına, iskelet kası haline gelen segmentlere, gelişen bir beyin ve omuriliğe sahipti.