Aydın Sağlık İl Müdürlüğü, Eyyam-ı bahur sıcaklarının etkilerinin sürdüğü bu günlerde, aşırı sıcakların sağlık üzerine etkileriyle ilgili art arda uyarılar yaptı. Sözcü'de yer alan habere göre; Yetkililer, aşırı sıcaklarda sadece terleyerek vücut ısısının dengede tutulamayacağını hatırlatarak, yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı olanlarda terleme mekanizması ile vücut ısısının dengede tutulmasının her zaman mümkün olmayabileceğinin altını çizdi. Şişmanlık, herhangi bir hastalığa bağlı yüksek ateş, aşırı sıvı kaybı, kalp hastalığı, ruh ve sinir hastalığı, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı ile tedavi amaçlı tansiyon düşürücü, idrar söktürücü gibi bazı ilaçların kullanımının sıcak havalarda terlemeyi etkilediği hatırlatılarak ana başlıklarıyla şu uyarılar yapıldı: BU SAATLERE DİKKAT Günün en sıcak saatlerinde (10.00-16.00) mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmamalı. Dışarıda mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmeli. Açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalı. Güneş ışınlarının dik geldiği 10.00-16.00 saatleri arasında denize girilmemeli ve güneşlenilmemeli. 'BEBEK VE HAYVANLARI ARABADA BIRAKMAYIN' Yoğun fiziksel aktivite ve spor yapmak için sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sıvı alınmalı. Risk altındaki yetişkinler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmeli. Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmeli. Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalı. Kapalı alanlar iyi havalandırılmalı, güneş gören pencereler perde gibi güneşliklerle gölgelendirilmeli. Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmeli. Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı tüketilmeli. Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalı Mide kramplarına neden olabileceği için çok soğuk ve buzlu içecekler tercih edilmemeli. Dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulma riski olan et, yumurta, süt, balık gibi besinler açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmeli. AŞIRI SICAKLARIN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ Aşırı sıcağa maruz kalma sonucu beden ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulmasına bağlı olarak vücut ısısının düşürülememesi ile ortaya çıkan güneş veya sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabilir. Sıcak bitkinliği ve sıcak krampları, uzun süre aşırı sıcağa maruz kalma ve yeterli miktarda sıvı almamaya bağlı su ve mineral kaybıyla meydana gelir. Yaşlılarda, yüksek tansiyonu olanlarda ve güneş altında çalışanlarda görülür. Güneş çarpmasının daha hafif şekli olup hayati tehlike yoktur. Sıcak kramplarında aşırı aktivite sonucunda terlemeye bağlı olarak vücutta hızlı bir su ve mineral kaybı meydana gelir. Sıcak krampları aynı zamanda sıcak bitkinliğinin belirtilerinden birisidir. Genellikle karın, bacak ve kol kaslarının fiziksel aktivite sırasında ağrılı spazmlarıyla meydana gelir. Sıcak krampları için tıbbi tedaviye gerek yoktur, kişinin yaptığı aktivite durdurulmalı sakin ve serin bir yerde oturtulmalı. Güneş yanıkları ve sıcak döküntüsü (İsilik) uzun süreli güneş ışığına maruz kalmakla meydana gelir. Deri kızarık, ağrılı ve aşırı derecede sıcaktır. Eğer etkilenen kişide ateş, bül (su toplanması) ve şiddetli ağrı varsa veya 1 yaşından küçükse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Sıcak döküntüsü sıcak ve nemli havalarda aşırı terlemeye bağlı olarak derinin tahrişidir. Her yaşta görülmekle birlikte sıklıkla bebeklerde görülür. Sıklıkla boyun, göğüs, dirsek iç yüzü gibi kıvrım yerlerinde görülür. Kızarık bölgeler kuru tutulmalı, daha serin ve daha az nemli ortam sağlanmalı. Güneşin ışınlarının sağlık üzerine oldukça önemli olumlu etkileri mevcuttur. Ancak uzun süre maruz kalındığında olumsuz etkiler de ortaya çıkabilir. Ciltte erken yaşlanma, gözde katarakt gelişimi, deri kanseri ve güneş lekelerinin ortaya çıkması bu olumsuz etkilerindendir.